Vai trò của Lãnh đạo trong phát triển văn hóa doanh nghiệp

Vai trò của Lãnh đạo trong phát triển văn hóa đơn vị

“ Phát triển văn hóa doanh nghiệp đang là một trong những quan hoài hàng đầu của các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực Quản trị kinh doanh cũng như các nhà Quản lý đơn vị. Từ các kết quả nghiên cứu cũng như các dự án tư vấn quản lý, bài viết này nhằm trả lời các câu hỏi: tại sao phải phát triển văn hóa đơn vị? thực chất của văn hóa tổ chức là gì? Nhà Lãnh đạo đóng vai trò gì trong quá trình phát triển văn hóa tổ chức? và những hạn chế cần tránh của Lãnh đạo trong phát triển văn hóa doanh nghiệp của Việt Nam.”

1. Tại sao phải phát triển văn hóa doanh nghiệp?

Bởi vì, xây dựng và phát triển thành công văn hóa doanh nghiệp sẽ đem lại những lợi thế to lớn cho đơn vị như sau:

- Thứ nhất, bản sắc văn hóa tổ chức là động lực quan trọng của doanh nghiệp trong quá trình kiến lập niềm tin, uy tín đối với khách hàng và thị trường . Khách hàng có thể biết thông báo về đơn vị qua truyền thông, PR, quảng cáo nhưng chỉ có hàng ngũ con người hay văn hóa tổ chức mới tạo nên cảm nhận mạnh mẽ về thương hiệu.

- Thứ hai, văn hóa tổ chức là thanh nam châm, giúp doanh nghiệp thu hút và duy trì đội ngũ nhân sự anh tài. Nhân viên có cá tính chỉ thích làm việc trong môi trường ăn nhập với tính cách của họ.Như vậy văn hóa đơn vị là động lực cho hoạt động quản trị nguồn nhân công của đơn vị trong việc thu hút, sử dụng, phát triển, và duy trì hàng ngũ viên chức nhân kiệt, nhằm hiện thực hóa thành công các mục đích chiến lược của đơn vị.

- Thứ ba, văn hóa doanh nghiệp sẽ xác lập bộ gien để tổ chức phát triển trường tồn.Sự lớn lên về qui mô của các đơn vị sẽ tạo nên rủi ro tan vỡ, khi quá trình phát triển đó không dựa trên các chuẩn mực và trên nền sự đồng nhất về nhận thức và hành vi.
Như vậy văn hóa doanh nghiệp là môi trường và động lực để mọi thành viên trong doanh nghiệp gắn kết, cùng nhau thực hiện mục đích chiến lược của doanh nghiệp. Qua đó, văn hóa doanh nghiệp sẽ làm gia tăng vị thế cạnh tranh của công ty thông qua việc tạo dựng dấu ấn của tổ chức trong tâm trí khách hàng và xã hội, là nền móng để đơn vị phát triển bền vững.

2. Thực chất của văn hóa tổ chức

Theo Edgar H.Schein( 2004) , văn hóa doanh nghiệp là giao hội các giá trị, chuẩn mực và niểm tin căn bản được tích lũy trong quá trình doanh nghiệp tác động với môi trường bên ngoài và hòa nhập trong môi trường bên trong, giá trị và chuẩn mực này đã được xác lập qua thời gian, được truyền đạt cho những thành viên mới như một cách thức đúng để tiếp cận, tư duy và định hướng giải quyết những vấn đề học gặp phải.

Hai con đường hình thành nên văn hóa công ty là quá trình hội nhập diễn ra bên trong doanh nghiệp, và quá trình ảnh hưởng với bên ngoài đơn vị.
Văn hóa tổ chức là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và ý thức do con người trong công ty kiến lập và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự thúc đẩy giữa các cá nhân với môi trường tác nghiệp.

3. Phát triển văn hóa đơn vị và vai trò của lãnh đạo?

Trong quá trình hình thành và phát triển, văn hóa doanh nghiệp chịu sự liên quan của rất nhiều nhân tố. Schein( 2004) đã ví Lãnh đạo và văn hóa công ty gắn với nhau như hai mặt của đồng xu. Theo John Kotter, giáo sư hàng đầu về môn Lãnh đạo tại đại học Harvard, cũng cho rằng, Lãnh đạo, theo nghĩa rộng nhất, là tạo lập văn hóa đơn vị, nhiệm vụ tối quan yếu của lãnh đạo là kiến lập và củng cố văn hóa đơn vị.

Như vậy, Lãnh đạo tổ chức có vai trò cốt lõi trong việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp. Vai trò đó được biểu đạt như sau:

- Lãnh đạo tạo dựng nền tảng văn hóa công ty.
- Lãnh đạo hình thành , nuôi dưỡng môi trường và chuẩn mực văn hóa
- Tuyển chọn những người ăn nhập với hệ giá trị văn hóa
- Lãnh đạo là tấm gương và động lực cho viên chức
- Lãnh đạo là người đổi thay văn hóa công ty

4. Vai trò của Lãnh đạo trong thực tiễn phát triển văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam

Thực tiễn trong quá trình phát triển công ty vừa qua, rất nhiều nhà Lãnh đạo doanh nghiệp ở Việt Nam cũng đã trăn trở và quyết tâm tạo lập và phát triển một văn hóa đơn vị mạnh, mang bản nhan sắc riêng, bộc lộ khát vọng và ý chí của nhà Lãnh đạo.

Qua các nghiên cứu và chương trình tham vấn ở Khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Kinh tế ĐHQGHN, chúng tôi nhận thấy một số hạn chế lãnh đạo công ty Việt Nam thường mắc phải trong quá trình phát triển văn hóa đơn vị, như sau:

Thứ nhất, Lãnh đạo công ty chưa thấu hiểu về bản chất của văn hóa doanh nghiệp. Nhiều Lãnh đạo đơn vị vẫn quan niệm văn hóa tổ chức như là : Văn hóa giao tiếp xử sự, đồng phục, khẩu hiệu, hay văn hóa văn nghệ. Thành ra, khi xây dựng văn hóa công ty, doanh nghiệp chỉ dừng ở mức xây dựng quy chế giao dịch, ứng xử nội bộ, chưa thấy tầng sâu của văn hóa phát triển phê chuẩn quá trình quản trị, chính sách quản trị, và liên quan giữa con người với con người, trong đó nhà Lãnh đạo giữ vai trò trung tâm.

Thứ hai, do thiếu tri thức đầy đủ về văn hóa công ty nên nhiều Lãnh đạo còn nóng vội trong phát triển văn hóa tổ chức.

Thứ ba, công ty còn thiếu các chính sách Quản lý kinh doanh mang tính nền móng làm bệ đỡ phát triển văn hóa đơn vị ưng chuẩn hai quá trình tác động với môi trường bên ngoài và hội nhập trong môi trường nội bộ như là: chiến lược kinh doanh, hệ thống truyền thông, chính sách quản trị nguồn nhân lực. Ngoài ra, chính sách tuyển dụng tùy hứng và theo các đề xuất ngắn hạn, không tính đến những phù hợp về văn hóa tổ chức cũng là một cản trở lớn trong quá trình phát triển văn hóa đơn vị.

Rốt cuộc, do thiếu kỹ năng nhiều Lãnh đạo có xu hướng hạn chế thúc đẩy với viên chức, khó nêu gương hăng hái cho cấp dưới. Chính bởi thế, Lãnh đạo doanh nghiệp có mong muốn phát triển văn hóa đơn vị, những không truyền được hình ảnh hăng hái và động lực cho hàng ngũ viên chức.

Kỷ Yếu Ngày nhân sự Việt Nam - Vietnam HRDay
TS. Đỗ Tiến Long- Phó chủ nhiệm Bộ môn Văn hóa tổ chức, Khoa QTKD,
Trường Đại học Kinh tế- Đại học Kinh tế- Đại học quốc gia Hà Nội

Sưu tầm: mẫu đơn xin việc chuẩn